آیا در سوریه پیروزی حاصل شده است؟

طاها آک یول

این واقعیت که دولت تحولات مثبت سوریه را پیروزی خود نشان می دهد و از سوی دیگر، رویکرد حزب جمهوری خواه خلق که این تحولات و حتی سرنگونی اسد را منفی برداشت می کند، ما را از دیدن اصل قضیه باز می دارد.

دوره آتی در سوریه بسیار دشوار و پرمخاطره است. اما این موضوع که تحولات تاکنون مثبت بوده و دست ترکیه در ماجرا قوی تر شده است، غیرقابل انکار است .

با این حال، نگرش حکومت به پیروزی و به ویژه استفاده از الفاظ و جملاتی که مفاهیم «فاتحانه» و «هژمونیک» دارند، به مرور زمان واکنش همه حتی اعراب را نیز در پی خواهد داشت.

از سوی دیگر حزب جمهوری خواه خلق نتوانسته است «سیاست» خود را تعیین کند. معلوم نیست انتقاد از هر رویکرد سیاسی دولت پس از سقوط اسد، چه دستاوردی مثبت یا منفی برای این حزب دارد. آیا ترکیه نباید روابط خوبی با تحریر الشام برقرار کند؟ آیا نباید به همراه سایر کشورهای مربوطه در ساخت سوریه جدید نقشی داشته باشد؟

سقوط اسد

در واقع رژیم ظالم بعث در سوریه به این دلیل سقوط کرد که روسیه از جانب اوکراین تضعیف شده بود و اسرائیل ایران و حزب الله را به حدی تضعیف کرده که دیگر نمی توانند از اسد حمایت کنند.

در واقع، اسد موقعی که دولت آنکارا گفت« تا چند هفته‌ دیگر سقوط می کند» سقوط نکرد. تا همین اواخر، اردوغان می خواست با اسد ملاقات کند و از پوتین درخواست می کرد که زمینه این امر را فراهم کند.

در واقع، شورای امنیت ملی در بیانیه مورخ 6 دسامبر خود یعنی زمانیکه تحریر الشام وارد حماه شد، می خواست "اسد با مخالفان قانونی آشتی کند"... سه روز بعد، اسد به مسکو می گریخت.

حتی خود تحریرالشان هم قصد ورود به دمشق را نداشت. تسخیر آسان حلب نشان دهنده ضعف اسد بود به همین دلیل به حماه، حمص و دمشق لشکر کشی کردند.

آنچه در مورد دولت قابل تحسین است این است که سازمان میت در سال های گذشته روابط نزدیک و سازنده، یعنی تعدیل کننده ای با تحریر الشام برقرار کرده و نیرویی به نام ارتش آزاد سوریه ایجاد کرد.

تغییر و تحولات تحریر الشام

بدیهی است که احمد الشرع ترکیه را نزدیک ترین کشور به خود می داند و می خواهد پیام های گرمی به غرب بدهد. پوشش تازه او نیز خود موید این امر است. غرب نیز این پیام ها را جدی می گیرد.

کشورهای بزرگ غربی هیأت هایی را نزد الشرع فرستادند. "پاداش دستگیری" او لغو شده و به زودی از لیست تروریستی نیز خارج خواهد شد. برداشت این تغییر و تحول تحت عنوان تقیه، به معنای عدم درک ماجرا است.

اسلام اوزکان، کارشناس خاورمیانه، دو سال پیش مقاله ای تحت عنوان "پیام های اعتدالگرایانه از حشدالشعبی به غرب" به رشته تحریر درآورد.

جدایی آنها از مقدس، نظریه پرداز جهادگرایی، نقطه عطف مهمی برای تحریر الشام به شمار می رود. تغییر نام "نصره" به نام بی طرفانه ایدئولوژیک هیئت تحریرالشام، یعنی "کمیته نجات دمشق" به مثابه کراوات امروزی الشرع بود.

اعلامیه حقوق زنان بیانیه ای قابل تحسین است... البته برای جلب رضایت سکولارهای ما کافی نیست، اما واضح است که تغییرات در مسیر درستی در حال اتفاق است و نیاز به حمایت و تشویق دارد.

ترکیه "برادر بزرگتر" نیست

با این حال، ضروری می نماید که آنکارا باید از رویکرد «برادر بزرگ» و گفتمان های هژمونیک خودداری کند. ترامپ در سخنرانی اخیر خود به طور خلاصه گفت: «ترکیه مدیریت سوریه را در دست گرفت» و از اردوغان تمجید کرد.

اردوغان در تایید این جملات گفت: «حرف حساب جواب ندارد. تشخیص درستی بود. (20 دسامبر)

درست یک روز بعد، وزیر امور خارجه، در مصاحبه با تلویزیون فرانسه گفت: حادثه سوریه را نمی‌توان «تسخیر» ترکیه توصیف کرد. این مردم سوریه هستند که اختیار دولت را در دست می گیرند. (21 دسامبر)

فیدان 10 دسامبر به تلویزیون الجزیره گفت: "ما هرگز نمی خواهیم بر سوریه حکومت کنیم." صادقانه باید گفت البته که این زبان دیپلماتیک است.

از سوی دیگر چه بحثی مطرح است. "دیگر در این مرزها نمی گنجیم…اگر جنگ جهانی اول طور دیگری تمام می شد، حلب و دمشق مال ما بود." و یا «شماره پلاک موصل باید به عنوان یکی از استان های ترکیه 82  و کرکوک 83 شود" و "فتح بیت المقدس نزدیک است"؛ جملاتی هستند که در درجه اول باعث سوء ظن و واکنش رژیم های عربی بدون توجه به نیت بیان کنندگان آن، خواهد شد.

هشدارهای احمد داوود اوغلو در مصاحبه با T24 در این خصوص مهم است: ما باید مراقب این موضوع باشیم. نباید اجازه بدهیم حساسیت نسبت به ترکیه مثل حساسیت اعراب نسبت به ایرانی ها ایجاد شود.

به تجربه ثابت شده است که سخنان اردوغان در مورد مسائل داخلی اعراب از سال 2012 و گفتمان "همه تان هم جمع شوید به اندازه یک ترکیه نخواهید شد" اعراب را علیه ما برانگیخت و حتی کشورهای حاشیه خلیج فارس تحریم تجاری غیررسمی را اعمال کردند.

سوری ها سوریه جدید را خواهند ساخت. ترکیه و کشورهای عربی به آنها کمک خواهند کرد و در این میان سرمایه غربی لازم است.

لینک خبر:

https://www.karar.com/yazarlar/taha-akyol/suriyede-zafer-mi-1602268